Nếu đã sử dụng máy tính thì ít nhiều hẳn bạn đã nghe đến hai thuật ngữ quen thuộc là RAM và ROM. Tuy hai bộ phận này đều liên quan đến bộ nhớ máy tính, nhưng chúng lại có những sự khác biệt nhất định, chức năng cũng hoàn toàn không giống nhau. Vậy sự khác biệt đó là gì?
RAM là gì?
RAM (Random Access Memory) hay bộ nhớ truy xuất ngẫu nhiên là bộ phận phần cứng máy tính mà tại đó những chương trình, hệ điều hành và cả dữ liệu được sử dụng để lưu trữ tạm thời giúp vi xử lý có thể truy xuất nhanh hơn khi cần thiết. RAM tuy được coi là một trong những loại bộ nhớ nhanh nhất của máy tính, nhưng chúng lại là bộ nhớ khả biến có nghĩa là những dữ liệu lưu trên RAM sẽ bị mất khi bạn tắt máy hoặc mất điện hay hết pin.
Ví dụ: Khi bạn đang sử dụng trình duyện Firefox hoặc Chorme để đọc một bài viết đã được nạp vào RAM và chạy từ RAM. Tuy nhiên, những thông tin này chỉ lấy được khi máy vẫn hoạt động hoặc có điện. Nếu máy bị tắt hoặc RAM bị ngừng cấp điện, mọi thông tin đã lưu trữ sẽ biến mất.
Cấu tạo của RAM cũng khá đặc biệt, chúng có hình chữ nhật, dài và dẹt, được đặt trên một khe cắm trên Mainboard. Hiện tại, những bo mạch chủ ngày càng tiên tiến và đi kèm nhiều hơn một khe cắm RAM, giúp đem lại sự linh hoạt trong việc nâng cấp RAM, tăng dung lượng bộ nhớ để hệ thống đạt được tốc độ tốt hơn.
ROM là gì?
ROM (Read Only Memory) hay bộ nhớ chỉ đọc, là loại bộ nhớ trong đó dữ liệu đã được ghi vào từ trước và chứa các chương trình giúp máy tính “khởi động”. Khác với RAM sẽ xóa sạch mọi dữ liệu lưu trữ tạm thời khi máy tính bị tắt hoặc đột ngột mất điện, ROM sẽ giữ lại tất cả các nội dung này. ROM cũng đóng vai trò rất quan trọng trong máy tính, bởi nếu không có bộ phận này, việc khởi động được hệ thống máy sẽ là một điều vô cùng xa xỉ.
Một ví dụ điển hình của ROM trong máy tính chính là BIOS, chip PROM là bộ phận lưu trữ những chương trình cần thiết để bắt đầu quá trình khởi động máy. Sử dụng bộ nhớ điện tĩnh là cách duy nhất để bắt đầu quá trình khởi động máy tính và các thiết bị khác sử dụng quy trình khởi động tương tự. Ngoài ra, Các chip ROM cũng được sử dụng trong hộp trò chơi của các thiết bị chơi game như Nintendo, Gameboy, Sega Genesis,… Những hộp này lưu trữ chương trình game trên một chip ROM và được đọc bởi console khi kết nối với hộp.
Kiểu ROM cũ nhất được ghi nhận là sản xuất vào năm 1932 với bộ nhớ trống (drum memory). Ngày nay, ROM vẫn được sử dụng và tiếp tục được cải tiến để có hiệu suất và dung lượng lưu trữ tốt hơn so với những dòng ROM laptop đời cũ.
Sự khác biệt giữa RAM và ROM:
|
Đặc điểm so sánh |
RAM |
ROM |
|
Hình dáng bên ngoài |
– RAM là một chip mỏng hình chữ nhật được lắp vào một khe cắm trên bo mạch chủ. RAM thường lớn hơn ROM. |
– ROM là một ổ đĩa quang bằng băng từ. |
|
Khả năng lưu trữ tạm thời |
– Bộ nhớ khả biến, cần được cung cấp điện năng để duy trì khả năng lưu trữ dữ liệu, nếu mất điện dữ liệu sẽ bị mất hoàn toàn. |
– Là một bộ nhớ điện tĩnh (hay bộ nhớ bất biến) nên RAM có thể lưu trữ thông tin, dữ liệu ngay cả khi tắt máy tính, mất điện. |
|
Cách thức hoạt động |
– RAM được sử dụng trong hoạt động bình thường của máy trong quá trình khởi động và nạp hệ điều hành. – Có thể phục hồi hoặc thay đổi dữ liệu được lưu trữ trong RAM. |
– ROM được dùng chủ yếu trong quá trình khởi động máy tính laptop. – Vì được gọi là bộ nhớ chỉ đọc nên dữ liệu trong RON chỉ có thể độc chứ không sửa hoặc thay đổi được. |
|
Tốc độ |
– Quá trình ghi dữ liệu vào RAM nhanh. – Tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh. |
– Quá trình ghi dữ liệu vào ROM chậm. – Tốc độ truy xuất dữ liệu tương đối chậm. |
|
Khả năng tiếp cận |
– Truy cập dễ dàng, có thể thay đổi hoặc lập trình lại thông tin được lưu trên RAM. |
– Khá khó khăn khi muốn thay đổi, lập trình lại những thông tin đã được lưu trên ROM. |
|
Khả năng lưu trữ |
– Một chip RAM có thể lưu trữ từ 1 GB đến 256 GB. |
– Một chip ROM chỉ lưu trữ được vài megabyte (MB) dữ liệu, thường là 4 MB hoặc 8 MB cho mỗi chip. Như vậy về khả năng lưu trữ thì ROM vẫn kém hơn RAM rất nhiều. |
|
Khả năng ghi chép dữ liệu |
– Ghi dữ liệu trong bộ nhớ RAM cũng dễ dàng hơn bộ nhớ ROM. |
– Thông tin trong ROM vô cùng quan trọng với máy tính và tồn tại vĩnh viễn. |
